• امروز : دوشنبه - ۲۹ بهمن - ۱۴۰۳
  • برابر با : Monday - 17 February - 2025
کل 114 امروز 0
4
بررسی یک بحران غیرضرور:

محدودیت موتورسواری بانوان و ضرورت بازاندیشی در چارچوب اسلامی و اجتماعی

  • کد خبر : 963
  • ۱۲ بهمن ۱۴۰۳ - ۲۲:۱۰
محدودیت موتورسواری بانوان و ضرورت بازاندیشی در چارچوب اسلامی و اجتماعی
در سالهای اخیر، مسئله موتورسواری بانوان در ایران به موضوعی بحث برانگیز تبدیل شده است. از سویی، موتورسیکلت به عنوان وسیلهای ارزان، سریع و در دسترس برای تردد، به ویژه در شهرهای شلوغ، شناخته میشود؛ از سوی دیگر، محدودیتهای قانونی و عرفی مانعی برای استفاده بانوان از این وسیله شده است.

به قلم مرتضی سبحانی نیا

در سالهای اخیر، مسئله موتورسواری بانوان در ایران به موضوعی بحث برانگیز تبدیل شده است. از سویی، موتورسیکلت به عنوان وسیلهای ارزان، سریع و در دسترس برای تردد، به ویژه در شهرهای شلوغ، شناخته میشود؛ از سوی دیگر، محدودیتهای قانونی و عرفی مانعی برای استفاده بانوان از این وسیله شده است. این محدودیتها درحالی اعمال میشوند که در بسیاری از کشورهای مسلمان مانند اندونزی، مالزی، ترکیه و امارات، بانوان با رعایت چارچوب های شرعی و اجتماعی، آزادانه موتورسواری میکنند. این تناقض، پرسشهایی جدی درباره ضرورت این محدودیتها و پیامدهای اجتماعی آنها ایجاد کرده است.

وضعیت موجود در ایران: قانون و عرف در تقابل با نیازهای روزمره
۱. محدودیتهای قانونی: در ایران، موتورسواری بانوان با ممنوعیتهای مستقیم و غیرمستقیم روبه روست. برای نمونه، صدور گواهینامه موتورسیکلت برای زنان با ممنوعیت های نانوشته همراه است و در برخی مناطق، نیروی انتظامی مانع تردد آنها میشود.
۲. محدودیتهای عرفی: نگاههای سنتی به «نامحرمی» و «عدم تناسب با شئون زن مسلمان» به عنوان دلایل اصلی مخالفتها مطرح میشوند. این در حالی است که بسیاری از بانوان، به ویژه در شهرهای بزرگ، به دلیل مشکلات حمل ونقل عمومی و معیشتی، به استفاده از موتور نیاز دارند.

تجربه کشورهای مسلمان: راه حلی در چارچوب اسلامی
کشورهای مسلمان متعدد نشان داده اند که میتوان میان آزادیهای فردی و ارزشهای دینی توازن ایجاد کرد:
– اندونزی و مالزی: بانوان با پوشش حجاب اسلامی (مانند ژاکتهای بلند و شلوار) به صورت گسترده موتورسواری میکنند. این موضوع نه تنها با فرهنگ اسلامی این کشورها در تضاد نیست، بلکه به عنوان بخشی از زندگی روزمره پذیرفته شده است.
– ترکیه و امارات: موتورسواری زنان با وجود تفاوتهای فرهنگی، با تنظیم قوانین ایمنی و احترام به ترجیحات شخصی، امکانپذیر است.
این نمونه ها ثابت میکنند که محدودیت موتورسواری زنان نه یک ضرورت شرعی، بلکه محصول تفسیرهای خاص فرهنگی-اجتماعی است که قابل بازنگری است.

چرا این بحران، «غیرضرور» است؟
۱. عدم مستندیت شرعی: در متون اسلامی، هیچ منع صریحی درباره استفاده زنان از وسایل نقلیه مانند موتورسیکلت وجود ندارد. مسئله اصلی، رعایت حجاب و حریمهای اخلاقی است که با تدابیری مانند پوشش مناسب قابل حل است.
۲. تناقض با عدالت اجتماعی: محروم کردن نیمی از جامعه از یک وسیله حمل ونقل ضروری، نابرابری اقتصادی و جنسیتی را تشدید میکند. بسیاری از زنان سرپرست خانوار یا شاغلان، برای کاهش هزینه ها و صرفه جویی در زمان به موتور نیاز دارند.
۳. ایجاد تنشهای نمادین: تمرکز بر این محدودیت، جامعه را به سمت چالشهایی سوق میدهد که ربطی به اصول دینی ندارد. این موضوع میتواند به حاشیه رانی بیشتر زنان و کاهش اعتماد به حکمرانی بینجامد.

راهکار: گفت وگو، آموزش و اصلاح قوانین
برای رفع این بحران غیرضرور، اقدامات زیر پیشنهاد میشود:
۱. بازتعریف عرف با آموزش: فرهنگسازی درباره امکان موتورسواری بانوان با رعایت شئون اسلامی، از طریق رسانه ها و نهادهای مذهبی.
۲. اصلاح قوانین: تدوین دستورالعملهای شفاف برای صدور گواهینامه و تردد زنان، با تأکید بر ایمنی و رعایت حجاب.
۳. الگوبرداری از تجارب موفق: مطالعه شیوه های کشورهای مسلمان در تطبیق موتورسواری زنان با ارزشهای دینی.

و نتیجه گیری
محدودیت موتورسواری بانوان در ایران، بحرانی است که ریشه در تفسیرهای ثابتنگریانه از عرف و دین دارد. این در حالی است که اسلام همواره بر تسهیل زندگی انسانها و رفع نیازهای مشروع تأکید کرده است. با الهام از تجارب سایر کشورهای مسلمان و بازگشت به اصول انعطاف پذیر فقهی، میتوان این مانع را بدون تنش با ارزشهای اسلامی برطرف کرد. رفع این محدودیت نه تنها گامی به سوی عدالت جنسیتی است، بلکه نشان دهنده توانایی جامعه ایرانی در هماهنگی بین سنت و پیشرفت خواهد بود.

 

لینک کوتاه : https://dolatearmani.ir/?p=963
  • نویسنده : مرتضی سبحانی نیا

نوشته های مشابه

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 4در انتظار بررسی : 4انتشار یافته : 0
قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.